WELCOME TO MY LIFE

به زندگی من خوش آمدید
The central aim with this homepage that is a culture activity in good anthropological spirit is that the visitor acquires one both extended and deepened knowledge about itself as culture being. In view of that the life on the land is today in higher degree than ever earlier composite, constitutes global questions an important starting point for counter watch late, an experiment in order to build one humanistic bridge average people, ethnic groups and nations. The experiment to extend the horizons and to see beyond the own culture's reference system increases our possibilities to understand global processes in a changeable world where all society come each other nearer than ever earlier.
در اینجا آموخته ها و آزمون های من که بیشتر چشم اندازی فرهنگی دارند گردآوری شده اند. از آنجایی که داستان زندگی من از ایران آغاز می شود این چشم انداز ایرانی هم هست. آرزومندم که به کارتان آید
اكنون سال هاست كه پيرامون فرهنگ و تمدن ايران پژوهش كرده ام. بخشى از اين پژوهش از ديدگاهِ گاهشمارِ (تقويمِ) ايرانى امكان پذير است. از اين رو در همين رويه كه آشيانه نام دارد، در اين پايين، دست آوردهاى خود را پيرامونِ اين مهم گردآورى كرده ام. در اينجا فصل ها، ماه ها و روزهاى گاهشمارِ ايرانى را (در كنارِ روزهاى سالِ ترسايى) مى توان ديد. با فشار دادنِ هر روز از ٣٦٥ روزِ سال واردِ رويه ديگرى مى شويم كه در آنجا آنچه دانستن آن براى شناختِ بيشتر و بهتر آن روز مفيد است را مى توان يافت.
همانگونه كه همِگان مى دانند ما دو گونه گاهشمار داريم. يكى از آنها از روى چرخشِ ماه به دورِ زمين است كه به آن گاهشمار ماهى (قمرى) گويند و ديگرى از روى چرخشِ زمين به دورِ خورشيد است كه به آن گاهشمارِ خورشيدى (شمسى) گويند. گاهشمارِ ايرانى يك گاهشمارِ خورشيدى است كه ٣٦٥ روزِ سال (كه هر چند سال يكبار در سالِ كبيسه ٣٦٦ روز است) در چهار فصل و دوازده ماه بخشبندى شده اند:
برابرىِ روز و شب
بهار ٩٣ روز در سه ماهِ ٣١ روزه
درازترين روزِ سال
تابستان ٩٣ روز در سه ماهِ ٣١ روزه
برابرىِ روز و شب
پاييز ٩٠ روز در سه ماهِ ٣٠ روزه
درازترين شبِ سال
زمستان ٨٩ روز در دو ماهِ ٣٠ روزه و يك ماه ٢٩ روزه
برابرىِ روز و شب
Culture Occasion Calendar گاهشمار رویدادهای فرهنگی
Spring بهار

Spring Festivals جشن های بهاری
Farvardin فروردین
Norouz 21 March 1 April | نوروز یکم تا دوازدهم فروردین
Sizdabedar 2 April | سیزده بدر سیزده فروردین
Farvardingan 8 April | فروردینگان نوزدهم فروردین
Ordibehesht اردیبهشت
Ordibeheshtgan 23 April | اردیبهشتگان سوم اردیبهشت
Gahanbar 1 May 5 May | گاهنبار یازدهم تا پانزدهم اردیبهشت
Khordad خرداد
Khordadgan 27 May | خردادگان ششم خرداد
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Spring بهار
Farvardin = Aries = Month 1 of 12 = March 21 / April 20 = فروردین
Ordibehesht = Taurus = Monthe 2 of 12 = April 21 / May 21 = اردیبهشت
Khordad = Gemini = Month 3 of 12 = May 22 / June 21 = خرداد
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Summer تابستان

Summer Festivals جشن های تابستانی
Tir تیر
Tirgan 4 July | تیرگان سیزدهم تیر
Gahanbar 2 - 6 July | گاهنبار یازدهم تا پانزدهم تیر
Amordad امرداد
Amordadgan 29 July | امردادگان هفتم امرداد
Shahrivar شهریور
Shahrivargan 26 August | شهریورگان چهارم شهریور
Gahanbar 17 - 21 September | گاهنبار بیست و ششم تا سی ام شهریور
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Summer تابستان
Tir = Cancer = Month 4 of 12 = June 22 / July 22 = تیر
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Amordad = Leo = Month 5 of 12 = July 23 / August 22 = امرداد
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Shahrivar = Virgo = Month 6 of 12 = August 23 / September 22 = شهریور
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Autumn پاییز

Autumn Festivals جشن های پاییزی
Mehr مهر
Mehregan 8 October | مهرگان شانزدهم مهر
Gahanbar 18 - 22 October | گاهنبار بیست و ششم تا سی ام مهر
Aaban آبان
Cyrus the Great's Day 29 October | روز کورش بزرگ هفتم آبان
Aabangan 1 November | آبانگان دهم آبان
Aazar آذر
Aazargan 30 November | آذرگان نهم آذر
Daygan 16 December | دیگان بیست و پنجم آذر
Mother's Day 16 December | روز مادر بیست و پنجم آذر
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Autumn پاییز
Mehr = Libra = Month 7 of 12 = September 23 / October 22 = مهر
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | ||
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Aaban = Scorpius = Month 8 of 12 = October 23 / November 21 = آبان
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | ||
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Aazar = Sagittarius = Month 9 of 12 = November 22 / December 21 = آذر
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | ||
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Winter Festivals جشن های زمستانی
Day دی
Yalda 22 December | یلدا یکم دی
Daygan 22 December | دیگان یکم دی
Daygan 23 December | دیگان هشتم دی
Zarathustra 1 January | بدرود زرتشت یازدهم دی
Daygan 5 January | دیگان پانزدهم دی
Gahanbar 6 - 10 January | گاهنبار شانزدهم تا بیستم دی
Daygan 13 January | دیگان بیست و سوم دی
Bahman بهمن
Bahmangan 22 January | بهمنگان دوم بهمن
Saadeh 5 February | جشن سده شانزدهم بهمن ماه
Espand اسپند
Espandgan 24 February | جشن اسپندگان پنجم اسپند
Father's Day March 15 | روز پدر بیست و چهار اسپند
Chaharshanbesori March ... | چهارشنبه سوری ... اسپند
Gahanbar 16 - 20 March | گاهنبار بیست و پنجم تا بیست و نهم
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Winter زمستان
Day = Capricornus = Month 10 of 12 = December 22 / January 20 = دی
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | ||
7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bahman = Aquarius = Month 11 of 12 = January 21 / February 19 = بهمن
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | ||
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Espand = Pisces = Month 12 of 12 = February 22 / March 20 = اسپند
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | |||
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2019 > 07
گاهنبار و تيرگان به شما شاد، فرخنده و ایدون باد
در فرهنگ و تمدنِ ايران به واژه يى برخورد مى كنيم به نام گاهنبار، گاه به ماناى زمان است، براى نمونه گاهشمار، زمانِ شمارش كه همان تقويم است يا گهگاهى كه اشاره به هر از چندگاه يك بار مى شود. بسيارى گاهنبار را زمانِ انبار كردن فرآورده هاى كشاورزى و دامدارى در شش نوبتِ سال مى دانند. ديگرانى هم هستند كه گاهنبار را پاره يى از زمان مى دانند، باره مُعرب شده واژهِ پاره است؛ كه در اينجا هم، اشاره به شش گاهِ سال است، شش پاره از زمان كه در آن كشاورزان و دامداران بخشى از كارِ خود را به پايان برده اند و بخش ديگرى را آغاز مى كنند. شش گاهنبار سال، به گونه يى پراكنده، در ماه هاى ارديبهشت، تير، شهريور، مهر، دى و اسپند برگزار مى شوند. اكنون كه در تيرماه هستيم، دومين گاهنبار سال، از يازدهم تا پانزدهم ماه برگزار مى شود كه با برداشتِ گندم و كشتِ بهارى هم زمان است.
دومين گاهنبارِ سال با جشنِ ديگرى به نام جشن تير يا تيرگان برابر شده است. سيزدهمين روزِ تيرماه، تير نام دارد و با برابر شدن نامِ روز با نامِ ماه در تيرماه، جشن تير يا تيرگان برگزار مى شود. ابوريحان بيرونى در آثارالباقيه مى نويسد كه تيرگان روزِ بزرگداشتِ جايگاهِ نويسندِگان در ايرانِ كهن بوده و در ديگر داده هاى تاريخى اين جشن را در گراميداشتِ تيشتر (ستارهِ باران آور) دانستند. تيشتر يا تير كه فرشتهِ باران هست همچون اسپِ زيباى سپيدى در درياى كيهانى پديدار مى شود و در آنجا با ديوِ خشكسالى كه اپوش نام دارد كه همچون اسپِ ترس آورِ سياهى خودش را نشان مى دهد واردِ نبرد مى شود. اين دو، سه روز و سه شب، در پيكار با هم هستند. گرچه در آغاز، ديو بر فرشته چيره مى شود اما پيروزى نهايى با اسپِ سپيد است. با اين پيروزى آب ها دوباره به كشتگاه ها و چراگاه ها سرازير مى شوند. باد ابرهاى باران زا را از درياهاى كيهانى به اين سو و آن سو برده و باران هاى زندگى بخش در هفت كشور زمين به بارش در مى آيند و ايرانيان اين پيروزى را كه در سيزدهم تير است جشن گرفته، تيرگان مى نامند.

افسانه يا استورهِ ديگرى كه به اين روز نسبت مى دهند داستان آرش كمانگير است كه نويسنده گانى همچون ارسلان پوريا، سياوش كسرايى، بهرام بيضايى، نادر ابراهيمى، مهرداد اوستا، سيروس افهمى و توران شهريارى از آن، براى كارهاى ادبىِ خود بهره گرفتند. ابوريحان بيرونى در كتابِ آثارالباقيه دربارهِ جشنِ تير يا تيرگان، داستانِ آرش را بازگو مى كند و ريشه اين جشن را از روزِ حماسه آفرينىِ آرش مى داند.
در زمانِ پيشداديان، به هنگامِ جنگِ بينِ ايران به پادشاهىِ منوچهر و توران به پادشاهىِ افراسياب، كارزار به مازندران مى كشد. پيكِ سپاهِ ايران كه آرش نام دارد پيشنهادِ افراسياب، براى پايان دادن به جنگ را مى پذيرد. پيشنهاد اين است كه آرش، تيرى از كمان پرتاب كند و تير هر جايى كه به زمين نشست، آنجا مرز ايران و توران باشد. آرش بر فرازِ كوهِ دماوند مى رود، تير را در كمان مى گذارد و پرتاب مى كند. اين پهلوانِ ايرانى كه همهِ هستى و توانِ خود را براى پرتابِ اين تير گذاشته، پس از پرتاب آن، از جان بى جان مى شود. پيكرش پاره پاره شده با خاكِ ايران درمى آميزد و روانش در تير دميده مى شود. تير از بامداد تا پائين رفتن خورشيد در آسمان پرواز مى كند و سرانجام در كنارِ رودِ جيحون يا آمودريا بر روى درختِ تنومندِ گردويى فرود مى آيد، كه آنجا، مرزِ بين ايران و توران خوانده مى شود. اين روز سيزدهمين روز تيرماه است، روز جان فشانىِ آرش، كه ايرانيان به يادِ آن پهلوان هر سال آن را جشن مى گيرند

در شاهنامه افسانه آرش كمانگير بازگو نشده اما چندين بار براى نمونه در بخشِ پادشاهىِ شيرويه و در داستانِ نبردِ خسروپرويز و بهرام چوبينه از اين داستان ياد شده. در جايى بهرام چوبينه خود را از نسلِ آرش مى داند و مى گويد:
من از تخمه نامور آرشم
چو جنگ آورم آتشِ سركشم

يكى از آئين هاى ويژهِ تيرگان دستبندِ تير و باد هست. با فرارسيدنِ سيزدهِ تيرماه، بندى به نامِ تيروباد كه از هفت ريسمان هفت رنگ بافته شده به دست مى بندند و پس از گذشتِ نه روز در بيست و دومِ تير (كه بادروز نام دارد) اين بند را باز مى كنند و در جاى بلندى، پشتِ بام يا بالاى تپه يى، به دستِ باد مى سپارند تا درست مانندِ پيام رسانى خواست و آرزوهايـشان را به همراه ببرد. اين كار با خواندن آوازى زير لب همراه است كه: تير بُرو، باد بيا، غم بُرو، شادى بيا، محنت بُرو، روزى بيا، خوشه مروارى بيا

يكى ديگر از آئين هاى ويژه جشنِ تير يا تيرگان فالِ كوزه يا چكُ دوله هست. يك روز پيش از جشن، دوشيزه يى يك كوزه سُفالىِ دهان گشادى كه دوله نام دارد را پُر از آبِ پاكيزه مى كند، يك دستمالِ سبزِ ابريشمى را بر روى دهانه آن مى اندازد و كوزه را پيشِ همهِ كسانى كه مى خواهند در آئينِ ويژه تيرگان شركت كنند مى برد. آنها هم هر كدام در دِلِ خود خواسته و آرزويى را به ياد مى آورند و چيز كوچكى را كه با خود دارند، انگشترى، گوشواره يى يا هر چيزِ ديگرى را در درون كوزه مى اندازند. دختر دوله يا كوزه را مى برد و در زيرِ درختِ هميشه سبزى، براى نمونه سرو يا مورد، جا مى دهد. در پايان روزِ تيرگان همهِ آنهايى كه در دوله چيزى انداختند و خواسته يا آرزويى داشتند در جايى گردِهم مى آيند. دخترِ جوان دوله را از زيرِ درخت مى آورد. بزرگ تَر ها به نوبت شعرهايى را مى خوانند. در پايانِ هر شعر دختر دستِ خودش را در دوله مى كند و يكى از چيزها را بيرون مى آورد. اينجورى دارندهِ آن چيز شعرى را كه خوانده شده به خواسته و آرزوى خود پيوند مى زند كه آيا برآورده خواهد شد يا نه.
شناخته ترين آئين ويژهِ جشن تير يا تيرگان، آبريزان يا آب پاشى نام دارد كه چون اين جشن در بيرون از خانه و كاشانه و در كنارِ جوى آب و رودخانه انجام مى شود همه بر روى هم آب مى پاشند و روز را با شادى و خوشى سپرى مى كنند. آب در فرهنگِ ايرانى نشانهِ روشنايى است و در اين روزهاى گرم آغازينِ تابستان همگان آرزوى چيرگى اسپِ سپيد بر اسپِ سياه و بارشِ هرچه بيشترِ باران و روشنايى را مى كنند

شناخته ترين آئين ويژهِ جشن تير يا تيرگان، آبريزان يا آب پاشى نام دارد كه چون اين جشن در بيرون از خانه و كاشانه و در كنارِ جوى آب و رودخانه انجام مى شود همه بر روى هم آب مى پاشند و روز را با شادى و خوشى سپرى مى كنند. آب در فرهنگِ ايرانى نشانهِ روشنايى است و در اين روزهاى گرم آغازينِ تابستان همگان آرزوى چيرگى اسپِ سپيد بر اسپِ سياه و بارشِ هرچه بيشترِ باران و روشنايى را مى كنند

با شادباش هاى ويژه به فراخورِ فرارسيدنِ گاهنبار و جشن تير، تيرگان، براى همه شما آرزوى تيرماهى بارانى مى كنم. گاهِ گاهنبار پشت و پناهِ شما باد و همچون تيشتر بارَنده و روشن باشيم.
گاهنبار و تيرگان به شما شاد، فرخنده و ایدون باد
بهمن چهل امیرانی
این نامه را پسندیدید؟
اگر آن را پسندیدید و دوست دارید برای آینده جامعه خود گامی کوچک، بدونِ هزینه و سازنده بردارید این نامه را برای دوستان و آشنایانِ خود بفرستید
با سپاس
گاه نوشت: رویدادهای روزهای سال
گاه نویس: بهمن چهل امیرانی

Latest Posts واپسین نوشته ها
Archive بایگانی
Links لینک ها
Tags برچسب ها
روزِ خور تیر shahrivar mehr khordad سیزده بدر خرداد zarathustra ordibeheshtgan march 21 1 farvardin زرتشت تیرگان tirgan mehregan نوروز فروردينگان ارديبهشت فروردين gahanbar ordibehesht گهنبار farvardin شهریور farvardingan khordadgan shahrivargan ارديبهشتگان خورایزد شهریورگان مهر mother's day sizdábedár ایزد خورشید روز مادر مهرگان یکم فروردین nourouz tir خردادگان