IMG_9162

19 Farvardin: Farvardingan

فروردينگان به شما شاد، فرخنده و ایدون باد

براى شناختِ فرهنگ و تمدنِ هر مردمى مى شود از روش هاى گوناگونى يارى گرفت. يكى از آن روش ها بررسىِ گاهشمارى است كه مردمِ آن سرزمين در زندگىِ روزانهِ خودشان به كار مى گيرند. هر گاهشمار گنجينه يى است كه در آن چكيده يى از آموخته ها و آزمون هاى مردمِ آن سرزمين، از گذشته هاى دور و نزديك، گردآورى شده است. زمانى كه به گاهشمار ايرانى نگاهى مى اندازيم، بسيارى از اين لايه هاى درونىِ هويتى مردمِ ايران را در آن مى يابيم. براى نمونه دوازده روزِ سال در دوازده ماهِ سال كه جشن هاى دوازده گانهِ ايرانيان مى باشند و هر كدام با انگيزه يى ويژه ساخته و پرداخته شدند. اين جشن ها با فروردين، ارديبهشت و خرداد آغاز مى شود، با تير، امرداد، شهريور، مهر، آبان و آذر ادامه پيدا مى كند و با دى، بهمن و اسپند به پايان مى رسند. اينكه كدامين روز از ماه، اين جشن ها برگزار مى شوند بستگى به اين دارد كه كِىْ نامِ روز و نامِ ماه روى هم مى افتند. در گاهشمارِ ايرانى روزهاى ماه به مانندِ ماه هاى سال نامگذارى شده كه در آن دوازده نامِ ماه ها در روزهاى هر ماه تكرار شده اند. اين تكرار، سبب شده كه با آغازِ هر ماه، روزى از روزهاى ماه با نامِ ماه برابرى كند و آن روز را جشن گيرند. براى نمونه نوزدهمين روزِ ماه نامش فروردين هست. پس نوزدهمين روزِ ماه از ماهِ فروردين، نامِ روز و نامِ ماه يكى است و به اين فراخور جشنى برگزار مى شود به نام جشن فروردين يا فروردينگان. گرديزى در كتابِ تاريخِ خود به نامِ زين الاَخبار مى نويسد: "روزِ نوزدهم از ماهِ فروردين را فروردينگان گويند. اين روز موافقِ نامِ ماه است و اندر رسمِ مغان چنان رفته كه هر روزى كه موافقِ نامِ آن ماه بُود، آن روز را بزرگ دارند." گان در زبان و ادبياتِ ايرانزمين همان جشن است. فروردينگان همان جشنِ فروردين است. پس دوازده جشنِ ماهانهِ ايرانيان اينها هستند: فروردينگان، ارديبهشتگان، خردادگان، تيرگان، امردادگان، شهريورگان، مهرگان، آبانگان، آذرگان، ديگان، بهمنگان و اسپندگان

فروردين از واژه فَرْوَهَرْ يا فَرْوَشى مى آيد. در جهان بينى ايرانى فروهر يك نيروى ايزدى، يك نورِ اهورايى است كه پيش از و پس از زندگىِ انسان وجود دارد و در سرتاسرِ زندگىِ ما در وجودِ ما هست. به هنگامِ مرگ فروهر، دوباره به سوى بالا برمى گردد. از آنجايى كه فروهرها همه پاكند، از ياورانِ نيروهاى اهورايى به شُمار مى آيند و اهورا، زندگى را، در چالشِ با اهريمن، با مرگ، يارى مى كنند، وجودِ فروهر در انسان، از انسان، موجودى خدايگونه مى سازد. همانندِ اهورا كه در جهان بينى بزرگ، در آسمان، زندگى را گسترده مى كند، انسان، در جهان بينى كوچك، بر روى زمين، دست به ساخت و ساز و پديدار كردنِ زندگى مى كند. باور به فروهر به هزاره هاى دور بر مى گردد و مى شود در بينِ مردمانِ هند و اروپايى هم آن را ديد. براى نمونه در هندوستان نامِ پيتارا با نامِ فروهر برابرى مى كند. در نخستين دست آوردهاى ادبىِ ايران كه براى ما به جا مانده مى توان نام فروهر را ديد. در يَسْنا كه كهن ترين بخشِ اوستا است و نزديك به چهار هزار سال پيشينه دارد نامِ فروهر در هفت هاتْ آمده و در بخشِ يَشت ها سُروده يى بلند در ستايش از فروهرها داريم به نامِ فروردين يشت كه يشتِ سيزدهم و بلندترين يشتِ اوستا است و در آن بيش از سيسَد و پنجاه نام آمده، از فروهرِ كيومرث گرفته تا فروهرِ سوشيانس. ا

بنابر اين ماهِ فروردين، ماهِ فروهرِ درگذشتگان است كه با نوروز آغاز مى شود و در فروردينگان به نهايتِ شكوهِ خودش مى رسد، همانگونه كه ابوريحان بيرونى در آثارالباقيه مى نويسد: " ... روزِ نوزدهم از ماهِ فروردين را "نوروزِ انهار" گويند و در آب هاى جارى عطر و گلاب ريزند". ا

در فروردينگان در آرامگاه ها با گل و ميوه و آتش به ديدارِ فروهرِ درگذشتگان رفته و عود و كندر روشن مى كنند. موبدان سُرودهايى از فروردين يَشتْ مى خوانند و موبدياران چادرشب ها كه پُر از لُرك (آجيل هفت گونه) است را به كمر بسته و بينِ مردم پخش مى كنند. خويشان و نزديكان هم با نيايش، به فروهرِ درگذشتگان درود مى فرستند، شادىِ آنها را خواهان هستند. ا

با فرستادنِ درود و سپاس و ستايش به فروهرِ رفتِگان، سخن را با بخشِ كوتاهى از سُرودِ فروردين يشت به پايان مى بريم: "اينك مى ستائيم فروهرِ همهِ مردان و زنانِ پيرُوِ راستى را، آنان كه روان هايشان برازندهِ ستايش و فروهرهايشان شايستهِ يارى خواهى است." ا

با شادباش هاى ويژه به فراخورِ فرارسيدنِ جشن فروردين، فروردينگان، براى همه شما آرزوى فروردينى شاد مى كنم. همچون فَروردين فَروهَرى و فروَشى باشيم.

فروردينگان به شما شاد، فرخنده و ایدون باد
بهمن چهل امیرانی

این نامه را پسندیدید؟
اگر آن را پسندیدید و دوست دارید برای آینده جامعه خود گامی کوچک، بدونِ هزینه و سازنده بردارید این نامه را برای دوستان و آشنایانِ خود بفرستید
با سپاس

Feel Free to Comment:

Farvardin فروردین
Aries
Month 1 of 12
March 21 - April 20

فروردينگان
جشن فَروَهَرها و فَروَشى ها
به ایرانیان و جهانیان فرخنده باد