Shahrivargan, 30th day of the Amordad
شهریورگان
جشن ستایش شهریاران
به ایرانیان و جهانیان فرخنده باد

شهریورگان به شما شاد، فرخنده و ایدون باد
چهارمین روز از شهریور ماه شهریور نام دارد و از این رو آن را شهریورگان نامیده و آن را جشن می گیرند. مردم به شادی می نشینند و یاد نیاکان را گرامی می دارند. در جشن شهریورگان مردم در خانهها آتش افروخته و جهان را ستایش می کنند. در خانهها میهمانی برپا کرده و خوراکهای گوناگون و ویژه تدارک میدهند و به شب هنگام در بامها آتش می افروختند
برهان درباره این روز می گوید
شهریور، نام ماه ششم باشد از سال شمسی و آن بودن آفتاب است در برج سنبله و نام فرشته ای است موکل بر آتش و موکل بر جمیع فلزات و تدبیر امور و مصالح شهریور که روز چهارم است از ماه شمسی بدو تعلق دارد، در این روز مغان جشن کنند و عید سازند، به سبب آنکه در این روز، تولد داراب واقع شده است
ابوریحان بیرونی که پژوهش گسترده ای درباره جشن های اقوام گوناگون انجام داده است درباره شهریورگان می نویسد
شهریور ماه، ذور چهارم آن روز شهریور است و این روز عید است و چون باز دو نام با هم توافق کرده آن را شهریورگان نامند و معنای این لفظ، دوستی و آرزو است و شهریور فرشته ای است که به جواهر هفتگانه که طلا و نقره و دیگر فلزات که قوام صنعت و دنیا و مردم بدان است موکل است
بیرونی به نقل از زادویه ۱ می نویسد
این روز را آذر جشن می گویند و این روز برای آتش هایی که در خانه های مردم است عید است و این عید در قدیم آغاز زمستان بوده و در این عید آتش های بزرگ در خانه ها می افروختند و عیادت خداوند و ستایش او را زیاد می نمودند و برای صرف غذا و دیگر شادمانی ها به گرد هم جمع می آمدند و می گویند که این آتش را برای رفع سرما و یبوستی که در زمستان حادث می شود می افروختند و می گفتند انتشار حرارت چیزهایی را که برای نباتات زیان آور باشد دفع می کند
ترجمه آثار الباقیه عن القرون خالیه ابوریحان بیرونی، ص ۲۵۱
