IMG_9162

6 Khordad: Khordadgan

خردادگان به شما شاد، فرخنده و ایدون باد

از ٣٦٥ روزِ سالِ خورشيدى، ٩٣ روزِ آغازينِ آن، بهار است كه با فروردين آغاز شده، با ارديبهشت ادامه مى يابد و با خرداد، سومين ماهِ سال و واپسين ماهِ بهار به پايان مى رسد. از آنجايى كه خرداد، هم نامِ يك ماه و هم نامِ يكى از روزهاى هر ماه است، برابر شدن اين دو با هم در ششم خرداد، جشنى را پديد مى آورد كه در گاهشمارِ ايرانى به آن جشنِ خرداد يا خردادگان مى گويند. در كنارِ اين جشن هاى ماهانه، ما به پديده يى برخورد مى كنيم به نامِ امشاسپندان، فروزه هاى اهورايى، شش ابرفرشته، كه نام هاى آنها بهمن، ارديبهشت، شهريور، اسپند، خرداد و امرداد هستند. خرداد امشاسپندبانويى هست كه همراهِ امرداد و اسپند، گروهِ سه گانهِ امشاسپندان را سامان مى دهند. در جهان بينى مينوى خرداد نُمادِ رَسايىِ اهورامزدا و خوش زيستى است و در جهان بينى زمينى خرداد نگهدارِ آب هاست و جانوران را در چيرگى بر تشنگى يارى مى كند. در ادبيات ايرانزمين خرداد و امرداد بيشتر در كنارِ هم مى آيند. امرداد بيمرگى و جاودانگى و همچنين نگهدارِ روستنى ها است. اين دو با هم، خرداد و امرداد، رَسايىِ ديرپا يا خوش زيستى هميشگى هستند كه از آب ها و روستنى ها پاسدارى كرده به يارى مردمان مى آيند و بر تشنگى و گرسنگى چيره مى شوند. از آنجايى كه در فرهنگ كشاورزى نياز به آب براى رسيدگى به روستنى ها و دام ها در پايان بهار سرنوشت ساز است، وجود خرداد در اين دوره از زمان هاى دوازده گانه سال نقشِ مهمى در جهان بينى ايرانى پيدا كرده است

در كتاب بُن دَهشْ از گل سوسن به نام گل ويژهِ امشاسپندبانو خرداد ياد شده كه بر اين پايه نُمادِ جشنِ خرداد يا خردادگان هست. از شناخته ترين نمونه هاى گل سوسن در بين ايرانيان سوسنِ سپيد يا سوسن آزاد هست كه به نامِ سوسن ده زبان يا سوسن گل دراز هم شناخته مى شود. يكى از گونه هاى كم يابِ گلِ سوسن، سوسنِ چلچراغ هست كه در شمالِ ايران يافت مى شود. در بسيارى از سُروده هاى سُرايندِگانِ ايرانى در چهار گوشهِ ايران همچون عطار نيشابورى، مولوى بلخى و حافظ شيرازى از سوسن نام برده شده است. سوسن را در ادبياتِ ايرانزمين گلى آزاد هم ناميده اند و سُراينده، آزادِگى سوسن را در كارِ ادبىِ خود به كار گرفته، همچون مولوى بلخى كه مى سُرايد:

گل سوسن دادمى، سوسن آزادَمى
ليك زِ غيرت گرفت دل رَهِ گفتار من

گل سوسن وحشی در ورچین
گل سوسن وحشی در ورچین

آئين هاى ويژهِ جشن خرداد يا خردادگان در كنارِ دريا، رودخانه يا چشمه برگزار مى شود. تن شويى در آب، خواندنِ نيايش هاى ويژهِ اين روز همراه با جشن و پايكوبى در كنارِ خانواده و نزديكان همه از فرارسيدنِ اين روز به ما مى گويند. ابوريحان بيرونى هم در آثارالباقيه به آئين شوستشوى ويژه يى كه در اين روز انجام مى شود اشاره مى كند. پوشيدن تن پوشِ نو و بستنِ بندى ابريشمى به دست خود نشانه هايى از جشن خرداد يا خردادگان است. از آنجايى كه در اين ماه آب براى كشت و كشاورزى بيشتر نياز هست، كشاورزان براى خُشنودى از دَهش آب و باران بيشتر به اين روز اَرج نهاده و از آن سپاسگزارى مى كنند. گرچه بسيارى از ما ايرانيان ديگر كشاورز نيستيم و شهرنشين شده ايم اما از آنجايى كه وجودِ آب براى همه ما يك نيازِ ابتدايى و مهم است، در اين خردادماه براى همگان آرزوى روزهايى بارانى و سرسبز مى كنيم

با شادباش هاى ويژه به فراخورِ فرارسيدنِ جشن خرداد، خردادگان، براى همه شما آرزوى خردادى گُلگون مى كنم. همچون خرداد رَسا و خوش زيست باشيم.

خردادگان به شما شاد، فرخنده و ایدون باد
بهمن چهل امیرانی

این نامه را پسندیدید؟
اگر آن را پسندیدید و دوست دارید برای آینده جامعه خود گامی کوچک، بدونِ هزینه و سازنده بردارید این نامه را برای دوستان و آشنایانِ خود بفرستید
با سپاس

Feel Free to Comment:

Khordad خرداد
Gemini
Month 3 of 12
May 22 - June 21

خردادگان
جشن رَسايى و خوش زيستى
به ایرانیان و جهانیان فرخنده باد

گل سوسن چلچراغ در گیلان
گل سوسن چلچراغ در گیلان