IMG_9162

Bahmangan, 26th day of the Day

بهمنگان
جشن ستایش جانوران
به ایرانیان و جهانیان فرخنده باد

جشن بهمنگان به شما شاد، فرخنده و ایدون باد

عید فرخنده و بهمنجه و بهمن مه را      فرخش باد و خداوند فرخنده کناد
                                                                                                              فرخی سیستانی

بهمن به مفهوم اندیشه نیک است یکی از ابرفرشته ها (امشاسپندان) که نگهدار جانوران می باشد. در یکی از بخش های پنجگانه اوستا که خرده اوستا نام دارد می خوانیم که: در جشن بهمنگان، برای اینکه امشاسپند بهمن در جهان مادى نگهبان چارپایان سودمند است، از خوردن گوشت پرهیز مى کنند 
بیست و ششم دیماه یازدهمین جشن ماهانهِ مردم فلاتِ ایران است که در گاهشمار باستانی برابری روز بهمن و ماه بهمن است و از این رو به گفته ابوریحان بیرونی در کتاب آثارلباقیه آن را بهمنجه نیز نامند
بهمن ماه روز دوم آن روز بهمن، عید است که براى توافق دو نام آن را بهمنجه نامیده اند، بهمن نام فرشته ی موکل بر بهایم است که بشر به آن ها براى عمارت زمین و رفع حوایج نیازمند است و مردم فارس در دیگ هایى از جمیع دانه هاى ماکول با گوشت غذایى مى پزند و آن را با شیر خالص مى خورند و مى گویند که حافظه را این غذا زیاد مى کند و این روز را در چیدن گیاهان و کنار رودخانه ها و جوى ها و روغن گرفتن و تهیه ی بخور و سوزاندنى ها خاصیتى مخصوص است و بر این گمانند که جاماسب وزیر گشتاسب این کارها را در این روز انجام مى داد و سود این اشیا در این روز بیشتر از دیگر روزهاست
همانگونه که پیداست ایرانیان در این روز در کنار هم آشی دگرگونه به نام آش بهمنگان درست می کنند. بیرونی در کتابی دیگر از خود به نام التفهیم دوباره به بهمنگان می پردازد و می گوید

بهمنجه بهمن روز است از بهمن ماه، ایرانیان در این روز بهمن سفید (نام گیاهی است که در کرانه ی خراسان و جاهای دیگر ایران می روید) با شیر خالص پاک می خورند و می گویند حافظه را زیاد می کند و فراموشی را از بین می برد، ولی در خراسان هنگام این جشن مهمانی می کنند و بر دیگی که در آن از هر دانه ی خوردنی و گوشت حیوان حلال گوشت و تره و سبزی ها پدیدار است، خوراک می پزند و به مهمانان خود می دهند و برای هریک از داده های خدا سپاس به جای می آورند
اگر به واژه یاب علی بن توسی (اسدی توسی) به نام لغت فرس نگاهی بیندازیم می بینیم که در پیوند با بهمنجه می نویسد: بهمنجه رسم عجم است، چون دو روز از ماه بهمن مى گذشت بهمنجه مى کردند و این عیدى بود که در آن روز خوراک مى پختند و بهمن سرخ و زرد بر سر کاسه ها مى افشاندند
آنگونه که از داده های نیاکانی به ما رسیده است یک روستنی، یک گیاه، به نام امشاسپند بهمن که در بهمنماه روییده می شود و برای تن درستی انسان به کار می آید در این آش ریخته می شود. این روستنی در پزشکی هم به کار می رود که رنگ سرخ و زرد دارد و همچون زردک زیبا و خوشبو است
 آرزو می کنم که در این جشن فرخنده در کنار نزدیکان و یاران آشِ خوشمزهِ بهمنگان را نوشِ جان کنید و به یاد و یاری بهمن با اندیشه یی نیک نگهدار همه جانوران جهان باشید. شاد زی