Sade, 10th day of the Bahman

سده
جشن ستایش آتش
به ایرانیان و جهانیان فرخنده باد

چهل روز پس از جشن شب چله، در چهلهِ زمستان، که برابر است با دهم بهمن ماه، سده را جشن می گیریم چراکه سردترین روزهای زمستان به سر رسیده و اکنون پنجاه روز و پنجاه شب به آغاز سال نو و بهار مانده است. جشن سده جشن پیدایش آتش است و فردوسی در شاهنامه آن را به هوشنگ پادشاه ایران نسبت می دهد. هوشنگ به همراه چند تن از نزدیکان از کوه می گذشت که ناگاه مار سیاهی نمودار شد. هوشنگ سنگ بزرگی برداشت و به سوی مار پرتاب کرد. سنگ به کوه برخورد کرد و آتش از برخورد دو سنگ برخاست

هم آن و هم این سنگ گردید خرد
برآمد به سنگ گران سنگ خرد
دل سنگ گشت از فروغ آذرنگ
فروغی پدید آمد از هر دو سنگ
نیایش همی کرد و خواند آفرین
جهاندار پیش جهان آفرین
همین آتش آن گاه قبله نهاد
که او را فروغی چنین هدیه داد
سده نام آن جشن فرخنده کرد
یکی جشن کرد آنشب و باده خورد

از چند روز به جشن مانده مردم دست به گردآوری هیزم زده و آنها را در یک جا می انبارند. در روز جشن، به هنگام پایین رفتن خورشید، سه موبد با تن پوش های سپید به سوی هیزم های انباشته شده می روند. شماری از جوانان که آنها هم تن پوش های سپید به تن دارند با هموخ های (مشعل های) روشن، موبدان را همراهی می کنند. موبدان بخشی از اوستا که بیشتر آتش نیایش است را میسرایند و موبد بزرگ با آتشدان و جوانان سپید پوش با هموخها هیزمها را میافروزند. سپس، گروه نوازندگان از آغاز تا پایان جشن، آهنگ مینوازند و همه با شادی، پیروزی روشن شدنِ آتش سده را جشن میگیرند

به فراخور فرارسیدن دهم بهمن و جشن سده